Un limoeiro, unha laranxeira e dúas camelias

Comezo xaneiro lendo biografías de escritoras que viviron moitos máis anos ca min. Déixome levar polas veas das súas vidas longas. Sete, oito, nove décadas. Case todas viviron algunha guerra. Unha mesmo estivo no cárcere. Hai toda sorte de desgrazas punteando a forma irregular dos seus troncos, a textura agreste das súas cortizas: maridos mortos, fillos mortos, amigos mortos. Algunha enfermidade. Algún suicidio. En case todos os casos, moita represión. Entro neste inverno inaugurado por borrascas lendo sobre as vidas das mulleres ás que admiro, mulleres que escribiron poemas e novelas que nalgún momento me arrincaron de min e despois me devolveron violentamente ao meu corpo. Leoas e fáiseme difícil, non sei por que, pensar no futuro. Ou se cadra o que me custa é interpretar o presente.

“Nós estamos todos ben”, escoito que di mamá ao teléfono. Antes de rematar o ano, varro cunha ollada rápida a vida das miñas amigas e amigos. Fágoo, claro está, a partir do que sei delas, dos detalles que intúo nas ocasións cada vez máis escasas en que nos vemos e as fotos que suben a Instagram ou as fotos doutrxs onde elxs saen. Creo que si, que estamos todxs ben e, aínda así, sei tamén que nalgúns casos nos estamos separando xa irremediablemente. Pero non é iso, non me preocupa que a xente cambie, que tome decisións que non comparto. Non me preocupa tampouco o azar. Isto que treme en min é outra cousa.

Amais da casa na que medrei e onde xa case nunca escribo, meus pais están hipotecados tamén nun pequeno terreo anexo. É costento e só ten acceso dende a rúa. A idea era plantar alí unha horta, así que, cando nos mudamos, na parte alta dispuxeron un limoeiro, unha laranxeira e dúas camelias; e reservaron a parte baixa para o cultivo. Imaxino que quererían botar patacas ou cultivar repolos. Non estou seguro de se se falou nalgún momento de que uso tería exactamente aquel rectángulo chan ao fondo da parcela, pero o caso é que non sucedeu nada.

Aproveito que mamá fala por teléfono e saio fóra. Dende a beirarrúa, o limoeiro e a laranxeira son impoñentes. Na última década e media medraron ata case enchelo todo. As camelias esténdense contra a reixa que separa o terreo da rúa sen atravesala. As catro son árbores de follas fortes e gume afiado. As catro rabuñan e as catro dan flores, froito. No resto da horta, ínzase unha herba grosa e de cores desordenadas, coma a pelaxe dun animal ferido. Distingo unha silva rubindo o limoeiro. Todo parece abandonado. Hoxe sinto que esta horta pequena que non existe, esta maleza mesta, son as horas en que meus pais non estiveron cultivando. Son as vidas precarias das demais e a miña propia vida. Son o tempo en que trememos sen saber por que.

Non debería dicir isto aquí, pero quizais este ano me aparte da lectura dos grandes titulares nos xornais. Non me entendan mal, por suposto que me interesa o que pase con Groenlandia e gustaríame poder predicir cunha marxe razoable de tempo a Terceira Guerra Mundial. Pero se cadra, tamén querería dedicar máis días a preguntarme como reducir a ansiedade (a miña e a allea, a do mundo enteiro), buscar lugares de diálogo, activismo e asociacionismo real (máis alá das cotas que pago online e á marxe de calquera institución) ou saber que pasará con todos os que xa asumimos que nunca mercaremos unha casa (é prioritario deixar de aforrar miserablemente como se algún día puidese ter unha) e dependemos e dependeremos dos designios salvaxes da clase propietaria.

Internet insiste en que o mundo se acaba, en que o malestar é o estado natural das cousas. De ser así, a min o que realmente me preocupa é saber se nos quitaron a forza necesaria para imaxinar unha horta e sementala. Miro ao meu redor e é iso o que vexo. Penso nos meus pais e creo que merecen outra cousa. E poida que o consigamos. Quen sabe se algún día estaremos todos ben. De momento, decidín comezar o ano lendo sobre a vida das escritoras ás que admiro. Imaxínoas limoeiros, laranxeiras, camelias. A orixe dos seus froitos é sempre misteriosa.